Özet

Bu çalışmada 2,2',4,4',5-pentabromodifenil eter (BDE-99), 0,05 mg/kg ve 0,1 mg/kg dozlarıyla Wistar Albino (250-300 gr) sıçanlara on gün boyunca gavaj yoluyla uygulandı ve karaciğer üzerine in vivo etkileri araştırıldı. Amacımız BDE-99'un karaciğerdeki apoptotik süreç üzerindeki etkilerini araştırmaktı. Önceki çalışmalar BDE-99'un çeşitli dokularda birikime ve oksidatif hasara neden olduğunu göstermiştir. BDE-99 toksisitesinin birincil mekanizmasının oksidatif stresi içerdiği bilinse de apoptozis üzerindeki spesifik etkisi hakkında sınırlı bilgi mevcuttur. Bu nedenle, karaciğerde Proliferating Cell Nuclear Antigen (PCNA), Vimentin ve Topoizomeraz2A (TOP2A) ve Topoizomeraz2B (TOP2B)'nin ve Terminal deoxynucleotidyl transferase dUTP Nick End Labeling (TUNEL) ile immünoreaktivitesi belirlendi. Karaciğerde Süperoksit dismutaz (SOD), Glutatyon peroksidaz (GPX) ve Katalaz (CAT) aktivitesi ölçüldü. Parafine gömülmüş karaciğer dokularından izole edilen total RNA kullanılarak sentezlenen cDNA örneklerinde, p53, Bax, Bcl-2, PCNA ve Vimentin genlerine yönelik qRT-PCR analizleri yapıldı. Karaciğerde hücre zarı hasarı, hipertrofi, endotel hasarı, mononükleer hücre infiltrasyonu Hematoksilen & Eozin boyama ile belirlendi. TUNEL, Vimentin, TOP2A ve TOP2B'nin immünreaktivitesi her iki dozda da arttı, ancak PCNA'nın immünreaktivitesi yalnızca 0,1 mg/kg BDE-99 dozunda anlamlı düzeyde arttı (p < 0.05). Karaciğerde SOD ve GPX aktiviteleri arttı ancak CAT aktivitesi anlamlı düzeyde azaldı (p < 0.05). Bax, Bcl-2, PCNA, Vimentin gen ekspresyonu doza bağlı olarak artarken, p53 ekspresyonu sadece 0,1 mg/kg BDE-99 dozunda arttı. Sonuç olarak, bulgularımız sıçan karaciğerinde BDE-99'un intrinsik mitokondriyal yolda apoptozu indüklediğine işaret etmekte ve BDE-99'a maruz kalmanın karaciğer hastalıkları için potansiyel bir risk faktörü olabileceğini göstermektedir.