Özet

Bu araştırma, 2005 yılı vegetasyon periyodunda, önemli standart sofralık üzüm çeşitlerinden Razakı üzüm çeşidi kullanılarak yürütülmüştür. Tam çiçeklenmeden 15, 10, 8, 6, 4, 2 gün önce, tam çiçeklenme döneminde, tam çiçeklenmeden 2, 4, 6, 8, 10, 15, 20 ve 25 gün sonra çiçek ve tane örnekleri alınmıştır. Tam çiçeklenmeden 10 gün önce (çekirdeksizliği sağlamak amacıyla) ve tam çiçeklenmeden 4 gün sonra (tane iriliğini artırmak amacıyla) olmak üzere iki kez 75ppm dozunda (GA3) uygulaması çiçek ve çiçek salkımlarına yapılmış ve tohum taslağı gelişimleri incelenerek, uygulamasız örnekler ile karşılaştırılmıştır. İncelenen tohum taslaklarında dış ve iç integümentlerinin yapıları uygulamadan 2 gün sonra bozulmaya başlamıştır. Genellikle dış ve iç integümentler arasında boşluklar oluşmuştur. Uygulamadan 4 gün sonra dış integümentin iç tabakası uzayıp mikropil açıklığına doğru yönelmiş ve tohum taslakları, embriyo kesesini oluşturamamışlardır. Tam çiçeklenme aşamasında embriyo kesesi ve organelleri görülmemektedir, ayrıca büyüme durmuş, büzülme başlamıştır. GA3’ ün hücre bölünmesini artırma etkisinden dolayı, gelişmede kontrole nazaran 3-4 günlük bir erkencilik olduğu görülmüştür. Ayrıca oluşan taneler normalden daha uzun olmuşlardır. Sonuç olarak standart sofralık çekirdekli çeşitler arasında yer alan Razakı üzüm çeşidinde birinci GA3 uygulaması ile çekirdeksizlik (tam çiçeklenmeden 10 gün önce), ikinci GA3 uygulaması ile (tam çiçeklenmeden 4 gün sonra) irilik artışı sağlanmıştır. Oluşan çekirdeksizlik tipi stimülatif partenokarpidir.