Özet

Çevreyi ve insan sağlığını koruyan antibakteriyel malzemelerle bitim işlemi son yıllarda önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı da 1) kitosanı nano-gümüş (Ag) kaplamalar için bağlayıcı olarak kullanarak yeni nesil antibakteriyel apreler geliştirmek, 2) karides ve kerevitlerden üretilen kitosanın tekstil üretimi için uygulanabilirliğini belirlemek ve 3) çevre dostu tekstil üretimine katkıda bulunmaktır. Çalışmada, karides ve kerevit atıklarından üretilen kitosan, Ag nanopartiküllerinin kumaş yüzeylerine bağlanmasında yapışkan olarak kullanılmıştır. Nano-Ag partiküllerinin kitosan aracılığıyla kumaş yüzeylerine bağlanma özellikleri Fourier dönüşümlü kızılötesi spektroskopi (FTIR), Taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve Enerji dağılımlı x ışını (EDX) analizleri ile incelenmiştir. Kumaşların Escherichia coli ATCC 8739' ye karşı antibakteriyel aktiviteleri JIS L 1902-2015 standardına göre test edilmiştir. Çalışmanın sonuçları kerevit ve karides kitosanlarının renksiz bir film oluşturduğunu ve Ag nanoparçacıklarını pamuklu kumaş üzerine homojen bir şekilde kapladığını göstermiştir. Kerevit kitosanı ve karides kitosanı ile kaplı pamuklu kumaşların antibakteriyel aktivite değerleri sırasıyla, 3,10 ve 5,74 olarak hesaplanırken, kerevit kitosanı+nano-Ag ve karides kitosanı+nano-Ag ile kaplanmış pamuklu kumaşların antibakteriyel aktivite değerleri sırasıyla 5,37 ve 5,10 olarak bulundu. E. coli ATCC 8739' ye karşı iyi bir antibakteriyel aktivite sergileyen (% 99,99 azalma) kitosan+nano-Ag kaplamalar, tıbbi tekstiller, bebek kıyafetleri ve iç çamaşırları gibi giysilerin imalatında kullanılabilir. Binder olarak kitosanın kullanılması, tekstil baskısında, pigment boyamada, terbiye maddelerinde, kirletici deşarjlarında ve endüstriyel kaynaklı emisyonlarda kimyasalların kullanımını azaltabilir. Ayrıca, insan ve çevre sağlığının korunmasına yönelik yenilikçi çözümler sunar.