Özet

Kronik venöz yetmezlik (KVY), dünya çapında milyonlarca kişiyi etkileyen yaygın bir durumdur. Her yıl yaklaşık 150.000 yeni hastaya KVY tanısı konulur ve bu hastaların bakımına yaklaşık 500 milyon dolar harcanmaktadır. Venöz sistemde, kanın yer çekimine karşı kalbe geri akmasını sağlayacak sağlam kapakçıklar ve kas pompaları vardır. Bu sistemlerin yetersizliği kan dolaşımında zorluklara yol açarak kanın birikmesine ve venöz hipertansiyona neden olur. Yukarıda belirtilen durum varisli damarların gelişmesine, ödeme, ciltte değişikliklere ve hatta potansiyel olarak ülser oluşumuna yol açabilir. KVY genetik yatkınlığını tetikleyen koşullar arasında, obezite (vücut kitle indeksi 30'dan büyük), sürekli ayakta/oturup çalışma, yaş, hamilelik, cinsiyet ve yaşam tarzı yer almaktadır. Geleneksel venöz yetmezlik tedavileri arasında kompresyon tedavisi, damar soyulması gibi cerrahi müdahaleler ve skleroterapi yer alır. Konservatif tedavide kullanılan venoaktif ilaçlar, hem varisli damarları hem de venöz yetmezliğin tüm aşamalarında kronik venöz bozukluklarla ilişkili semptomları iyileştirme potansiyeline sahiptir. Tedavide sentetik ilaçların yanı sıra doğal olarak elde edilen kumarinler, flavonoitler, rutin türevleri, piknogenol, mikronize saflaştırılmış flavonoit fraksiyonu ve saponozitler önemlidir. Tıbbi bitkiler ve doğal bileşikler, anti-enflamatuvar, antioksidan ve damar tonusunu iyileştirme gibi biyolojik aktivitelerinden dolayı KVY ve varisli damarların tedavisinde oldukça tercih edilmektedir. Bu derleme, hem tıbbi uygulamada hem de geleneksel halk hekimliğinde varisli damarların tedavisinde doğal bileşiklerin ve bitki esktrelerinin kullanımına kısa bir genel bakış sunmaktadır.