Özet

Dut posası (DP), geleneksel bir Türk yiyeceği olan pekmez'in üretiminden sonra ortaya çıkan bir atık maddedir. Bu çalışma, Aspergillus niger MT-4 ile sitrik asit (SA) üretimi için DP’nin substrat olarak kullanılabilirliğini test etmek için gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ayrıca, SA üretimini artırmak için bazı kültür koşulları da optimize edilmiştir. MP’nin nem, toplam karbonhidrat, suda-çözünür karbonhidrat, protein, lipid ve kül içerikleri sırasıyla %31,1; 47,1; 1,3; 13,4; 1,8 ve 1,4 olarak belirlenmiştir. Deneyler, üretim besiyerinin 100 ml’sini içeren 250 ml'lik erlenler içerisinde gerçekleştirilmiştir. Hem fungal biyokütle (FB) hem de SA üretimi için optimum DP konsantrasyonu, 120 gr/lt olarak belirlenmiştir. DP bazlı ortama eklenen tüm KH2PO4 konsantrasyonlarının SA üretimini azalttığı fakat FB üretimini artırdığı belirlenmiştir. SA üretimi için MgSO4 ve (NH4)2SO4’ün optimal konsantrasyonları sırasıyla 1 ve 2 gr/lt olarak bulunmuştur. Diğer optimal parametreler, başlangıç pH'sı 7,0 ve inkübasyon süresi 5 gün olarak belirlenmiştir. Optimize edilmiş kültür koşulları altında, üretilen SA miktarı 24,6 gr/lt olarak belirlenmiştir. Beşinci günde, Yp/s; Yp/x ve Yx/s sırasıyla 0,2 gr SA/gr DP; 1,43 gr SA/gr FB ve 0,14 gr FB/gr DP olarak hesaplanmıştır. DP'nin SA dahil mikrobiyal metabolitlerin üretimi için fermentasyon substratı olarak kullanılabilirliği ilk kez bu çalışmada test edilmiştir.